Belichting van productfotografie: Welke invalshoeken gebruiken?

Als er één aspect van productfotografie is wat ik als belangrijkste factor voor een mooie foto zou moeten aanwijzen, is het de belichting van het product.

Specifiek de hoek van de belichting op het product.
Wat ik daar mee bedoel is vanuit welke hoek de flitsers op het product schijnen.

Als er al een ‘vak geheim’ zou zijn die je in één klap een betere productfotograaf maakt (voor alle duidelijkheid; die is er niet) zou het dit zijn.

Maar al te vaak zie je productfoto’s die er plat uitzien, zonder diepte in de producten. 9 van de 10 keer komt dit door de belichting. De flitser is dan recht van voren, vanuit de kijkhoek van de camera, op het product gericht. Omdat de fotonen vanuit de flitser onder precies dezelfde hoek weer worden teruggekaatst in de camera ontstaat er geen schaduwvorming die het product zijn diepte en vorm geeft.

Om echt goed te begrijpen hoe dit allemaal werkt moet je bijna een professor in de natuurkunde zijn: invalshoeken van licht, patronen van fotonen, diffuus materiaal & reflecterend materiaal… heel interessant allemaal maar ook erg moeilijk om goed uit te leggen. Mocht je hierin geïnteresseerd zijn raad ik het boek “Light—Science & Magic” aan. Daar ben je wel even mee bezig!

Wat ik wel kan uitleggen is het basisprincipe van lichtval.

Om dit te illustreren heb ik een heel simpel product genomen om te fotograferen: een rolmaat.

Allereerst een foto met de flitser (een medium softbox) van recht achter de camera.
De instellingen zijn doodsimpel; 1/180th van een seconde, f16, ISO 100.
Normaal gesproken zou ik de achtergrond ook belichten om het vrijstaand maken te versimpelen maar in dit voorbeeld wil ik het met opzet zo simpel mogelijk houden.

belichting recht van voren

Foto van een product met flitser van voren

Deze foto is helemaal niet slecht per se, want alles is duidelijk zichtbaar en niet over- of onderbelicht. Maar het is wel flets en nietszeggend. Hoe kunnen we deze foto nu beter, of zelfs mooier maken?
Met licht.

Wat je juist wilt hebben is een flitser set-up die het product als het ware sculptuurt met licht. Dit is ook waarom een light tent (licht tent of light cube) bijna nooit de mooiste resultaten geeft: als het licht overal vandaan komt haal je alle schaduw weg, terwijl je juist schaduw wilt gebruiken om het product te laten zien!

belichting van de zijkant

Foto van een product met flitser van de zijkant

In plaats van de flitser recht van voren te gebruiken plaats je de flitser zo dat de schaduw het product sculptuurt.

Het enige verschil met de vorige foto is dat ik de flitser heb verplaatst naar de zijkant van het product. Zoals je ziet komen nu pas de tastbare eigenschappen van het product naar voren omdat de schaduw reliëf creëert op de verschillende uitsparingen in het product.

Nu heb je een foto met contrast. Je voelt als het ware hoe de ribbeltjes voelen als je het aanraakt. Een goed begin!
Maar de andere zijkant is nu wel erg donker. Je ziet helemaal niets!

De oplossing is simpel; doe wat je zojuist gedaan hebt, maar dan aan de andere kant.

De flitser van de andere kant vult de donkere gebieden op zonder af te doen aan de gecreëerde diepte in de foto:

belichting van de zijkant

Foto van een product met flitser van de andere kant

Ook aan deze kant zien we dat het product echt tot leven komt: de subtiele inkeping rondom het logo en opdruk (cirkelvormig) wordt zichtbaar omdat het licht nu een kleine schaduw werpt waar het niet komen kan. In de foto met flitser van voren was dit helemaal niet zo zichtbaar!

Let wel op de precieze invalshoeken van het licht: de flitser heb ik in bovenstaande foto niet haaks op de camera gezet

Als we deze 2 flitsers nu samen gebruiken hebben we als het ware de ene lichtbron (recht van voren) opgedeeld in twee lichtbronnen: beiden van de zijkant.

Het resultaat: een simpele foto van een product die je bijna door het beeldscherm heen aan kan raken!

Beste (juiste) belichting bij productfotografie

Het totaalbeeld van 2 lichten van de zijkanten, opgeschoond in Photoshop.

De volgende keer dat je een product fotografeert, zet die flitser eens ergens anders neer en kijk hoe de schaduwen op het product vallen.

Creëer een 3D foto die je kan voelen in plaats van een platte, fletse foto!

Hieronder een diagram van de gehele set-up:

Simpele basis licht setup productfotografie

Simpele basis licht set-up productfotografie