Laten we het eens hebben over een onderdeel waar we het als fotograferen graag over hebben: Apparatuur! Speelgoed! Gear!

In dit artikel vertel ik over de technische aspecten van productfotografie-lenzen, in een volgend artikel gaat het over de creatieve keuze van lenzen: wat voor verschil maakt een groothoeklens tegenover een telezoomlens als we het hebben over productfotografie?

Ik krijg vaak de vraag wat nu de ‘beste’ lens voor productfotografie is (ja, in het Nederlands zeg je objectief maar mijn subjectieve mening is dat het woord lens logischer is en beter klinkt).

Het correcte antwoord is natuurlijk dat er geen ‘beste’ lens is voor productfotografie, alleen de beste lens voor de behoeftes van de klant, de voorkeuren van de fotograaf en natuurlijk het beschikbare budget.

Er zijn wel een paar specifieke onderdelen die een lens geschikt maken voor productfotografie, en vice versa onderdelen die niet van belang zijn. Daarna zal ik mijn persoonlijke favorieten laten zien.

Eerst de dingen die niet belangrijk zijn:

Maximale F-stop / lichtgevoeligheid
Hoewel het soms leuk is om met kleine scherptediepte (< F2.8) te spelen in de studio, vereisen de meeste productfoto’s juist een grote scherptediepte (>F11).
Sterke studioflitsers hebben genoeg kracht om voldoende fotonen in een klein diafragma te schieten.
Sterker nog, het gebruik van kleinere F-stops van minder dan F8 maakt studiofotografie alleen maar lastiger omdat er (met een standaard sluitertijd van 1/180 van een seconde) gemakkelijk daglicht/TL licht in de foto kan komen.
Diffractie (onscherpte van de lens die optreedt bij kleinere diafragma openingen zoals F16, F22, F32) aan de ene kant van het spectrum en lens onscherpte bij grote openingen zoals F1.8 en F2.8 zorgen ervoor de de productfotograaf over het algemeen tussen de F8 en F16 zit. Uitzonderingen daargelaten.

Vibration reduction
Je werkt altijd op een statief, en zo niet zit je altijd aan de flitsduratie van enkele duizenden van een seconde vast. Als je studiofoto niet scherp is ligt het niet aan de lens (tenzij het een slechte/onscherpe lens is, haha).

Autofocus
Hoewel dit wel handig is om te hebben, zou ik eerder (voor hetzelfde geld) een super scherpe lens kiezen zonder autofocus dan eentje met een supersnelle, accurate autofocus die wat minder scherp is. Producten staan over het algemeen stil, dus neem de tijd om alles perfect in te stellen.

Dingen die wel belangrijk zijn:

Scherpte van de lens
Productfoto’s moeten scherp zijn. Zo simpel is het. Kijk daarom op DXO Mark voordat je een lens aanschaft, deze site heeft alle informatie die je nodig hebt om een beslissing te maken als het aankomt op technische specificaties en meetresultaten.

Geen of weinig onvolkomenheden
Geen lens is perfect. Door de ingewikkelde constructie van glazen lens achter glazen lens in de omhuizing ontstaan er altijd ongewenste effecten zoals chromatische aberratie (engels: chromatic aberrations), flare, vignettering (engels: vignetting) en vervorming (engels: distortion). Zonder specifiek op al deze termen in te gaan komt het er op neer dat betere (en vaak duurdere) lenzen minder van dit soort onvolkomenheden tonen dan minder goede lenzen. Tegenwoordig kunnen we dit in de nabewerking allemaal wel wegwerken, maar het scheelt waardevolle tijd (en dus geld) om dit over te kunnen slaan. Ook hiervoor check je DXO Mark.

Duurzamheid / bouwkwaliteit
Een cameralens is een investering. Grote kans dat je er ooit mee tegen een tafel stoot of op de grond laat vallen (of gebeurd alleen mij dit…?). Als er ooit iets mee gebeurd wil je niet dat je de lens kan afschrijven. Ik heb mijn Nikkor 24-70mm F2.8 meerdere keren laten vallen en hoewel er krassen en zelfs een deukje in zitten is de beeldkwaliteit onaangetast.
Bouwkwaliteit is gewoon belangrijk.

Mijn favorieten:

• AF-S NIKKOR 24-70mm f/2.8G ED
  De go-to lens die meestal op mijn D800 bevestigd zit. Flexibel door de zoom, zonder te veel water bij de wijn te doen wat betreft scherpte en andere onvolkomenheden die je bij zoomlenzen vaak ziet.
  
• PC-E NIKKOR 24mm f/3.5D ED Tilt Shift lens
  Deze Tilt-Shift lens biedt mogelijkheden die een ‘normale’ lens niet kan. Voor meer info hier over lees mijn blogpost over interieurfotografie met een tilt shift lens en productfotografie met een tilt shift lens.
  
• AF-S VR Micro-Nikkor 105mm f/2.8G IF-ED
  Een zeer solide macro lens voor reproducties van tegels en texturen, close-ups van bijzondere materialen of ‘gewoon’ productfotografie van kleine objecten zoals sieraden.
  Goede prijs/kwaliteit.
  

Uiteindelijk kan je met iedere lens een goede productfoto maken.
Zolang je de beperkingen van de lens kent en daar omheen kan werken is het tegenwoordig moeilijk om echt een slecht beeld te produceren. Als je echter op zoek bent naar een specifieke lens voor productfotografie weet je nu iets beter waar je op moet letten, en wat minder van belang is.